Zawory bezpieczeństwa stanowią kluczowy element instalacji różnego typu. Mają zabezpieczać instalację na wypadek przekroczenia krytycznych wartości ciśnienia i pozwolić na wdrożenie procedury awaryjnej obsługi. Żeby było to możliwe, muszą spełniać kilka istotnych warunków.
Co charakteryzuje najlepsze zawory bezpieczeństwa?
Zawory bezpieczeństwa produkowane są w wielu różnych typach, by wspomnieć choćby cw617n zawór czy cc499k. Razem z przepustnicami, na przykład typu cf8m, pozwalają zabezpieczyć instalację. O ile jednak obsługa przepustnic jest najczęściej ręczna, o tyle podstawowym warunkiem stawianym zaworom bezpieczeństwa jest ich autonomiczne zadziałanie po przekroczeniu krytycznej nastawy ciśnienia. I z tego w dużej mierze wynika kilka kolejnych cech:
-
precyzyjna nastawa. Zawory bezpieczeństwa muszą albo dawać możliwość ustawienia konkretnej wartości zadziałania, jeśli są w tym zakresie konfigurowalne, albo być wyprodukowane z taką precyzją, żeby niezmienna wartość zadziałania była w pełni powtarzalna;
-
szybkość działania. Siłą rzeczy między momentem przekroczenia nastawy a zadziałaniem zaworu, musi minąć określony czas. Sam zawór jest bowiem elementem stricte mechanicznym. Istotne jest jednak, aby opóźnienie było jak najkrótsze;
-
powtarzalna niezawodność. Zawór bezpieczeństwa musi dawać pewność idealnego zadziałania za każdym razem, kiedy przekroczone zostanie ciśnienie graniczne w danym fragmencie instalacji. Zawory takie mogą być zaprojektowane na konkretną liczbę uruchomień i w tym zakresie muszą za każdym razem działać identycznie.
Czy zawory bezpieczeństwa wymagają prostej konstrukcji?
W wielu opracowaniach prosta konstrukcja jest przedstawiana jako immanentna cecha zaworów bezpieczeństwa. To się jednak zmienia z czasem. O ile nadal pod względem mechanicznym nie są one bardzo skomplikowane, to dopuszcza się tutaj kilka różnych rozwiązań technicznych. Wymóg prostoty w dużej mierze wyprowadzony jest z oczekiwanej niezawodności. Zasadniczo prosty mechanizm wymagany z wysoką tolerancją i z materiałów o odpowiedniej charakterystyce będzie rozwiązaniem przewyższającym mechanizm bardziej skomplikowany i teoretycznie skuteczny, ale trudny do spasowania.
Prostota powinna dotyczyć przede wszystkim możliwości wpięcia zaworu bezpieczeństwa w ciąg technologiczny instalacji. Zwykle są to zawory skręcane ze standardowymi gwintami i jest to najlepsze możliwe rozwiązanie.
Co sprawia, że zawory bezpieczeństwa kosztują więcej?
Niska cena jest zawsze cechą pożądaną, natomiast w przypadku zaworów bezpieczeństwa trzeba liczyć się z relatywnie wysokimi wydatkami. Ma to kilka powodów:
-
wybór dobrej klasy materiałów. Zawory bezpieczeństwa wykonywane są najczęściej z mosiądzu, rzadziej mają elementy brązowe czy stalowe. Oczywiście możliwe jest też zastosowanie innych materiałów, natomiast mosiądz (drogi i wymagający kosztownej obróbki) wykazuje dość wszechstronną odporność, dzięki czemu takie same zawody mosiężne można umieszczać w instalacjach transportujących różne media;
-
wysoka precyzja wykonania. Każdy zawór bezpieczeństwa musi działać idealnie, a to wymaga precyzyjnego uformowania jego elementów. Stosuje się kilka różnych technik obróbki, ale zawsze są one droższe niż przy elementach o mniej znaczącej funkcji;
-
wnikliwe testy bezpieczeństwa. W przypadku zaworów bezpieczeństwa koniecznością jest przynajmniej weryfikacja partii produkcyjnej pod kątem zgodności z odpowiednimi normami, a bardzo często stosuje się częstsze kontrole, zawyżając jednocześnie oczekiwania, co też sprawia, że sam proces produkcyjny staje się droższy.
Niezastąpione elementy – niepozorne zawory bezpieczeństwa
Zawory bezpieczeństwa w instalacjach nietrudno wprawdzie zauważyć, ale rzadko poświęca się im więcej uwagi. Tymczasem są one elementem koniecznym, jeśli instalacje przemysłowe mają pracować w sposób prawidłowy, a przy okazji nie stwarzać ryzyka dla obsługującego je personelu, jeśli już dojdzie do awarii. Same w sobie są też przykładem tego, jak bardzo rozwinęła się technologia produkcji, dzięki której znane od dawna konstrukcje zaworów dziś są jeszcze bardziej niezawodne niż kiedykolwiek wcześniej.
